پایان نامه چالش های و چالش ها و تهدیدهای زیست محیطی تالاب های استان خوزستان
دراین پایان نامه به بررسی و اولویت بندی چالش ها و تهدیدهای زیست محیطی تالاب های استان خوزستان جهت مدیریت تالاب ها می پردازیم.
چکیده
تالاب های استان خوزستان به عنوان بزرگترین تالاب های داخلی و ساحلی ایران و بیش از نیمی از تالاب های ایران در استان خوزستان واقع شده است. این مناطق طی سال ها با چالش ها و تهدیدهای متفاوتی روبرو بوده و همچنان نیز در معرض آسیب های متفاوتی ازجمله ، توسعه آبیاری در مناطق بالادست در طول دهه گذشته که به طور مداوم منجر به کاهش جریانات ورودی به تالاب شده و حجم فزاینده جریانات زهکشی که به طور مداوم به تالاب آسیب وارد می آورد قرار دارد.
این مشکلات، بر اثر خشکسالی های طولانی اخیر تشدید نیز یافته است و در حال حاضر اثرات زیانباری بر تنوع زیستی با ارزش تالاب ها که برای جوامع محلی نیز مزایای بی شماری دارند گذاشته است
.اعمال برنامه ی مدیریت تهدیدات محیط زیستی در تالاب های استان خوزستان علاوه بر اینکه منجر به کند شدن و یا برطرف کردن روند تخریب محيط زيست و منابع طبيعي در منطقه می شود
امر حفظ و حراست از منابع محیط زیست منطقه را نيز در بر داشته ودر عين حال باعث ايجاد اشتغال و فعاليتهاي خدماتي و تكاثر درآمد گردد بدون اينكه فشار مستقيمي بر بهره برداري فيزيكي از محيط و منابع وارد نمايد بدين ترتيب باتوجه به ارزش بالای مناطق تالابی عوامل چالش ها و تهدیدات موجود در مناطق با استفاده از روش دلفی برای هر تالاب به صورت جداگانه شناسایی شده و در نهایت از طریق روش دلفی به طبقه بندی این عوامل برای کل تالاب ها پرداخته شد.
با توجه به بررسی های حاصل تهدیدهای تالاب جهت کنترل، کاهش و یا حذف اولویت بندی شدند و تهدیدهای تغییر کاربری و تبدیل تالاب به زمین های کشاورزی در تالاب بامدژ وبندون، تغییر کاربری و تبدیل تالاب به زمین های کشاورزی و پساب های کشاورزی و صنعتی در تالاب میانگران، شکار غیر مجاز، صید ماهی و خطوط لوله های نفت در تالاب شادگان و خشکسالی وشکار غیر مجاز در تالاب هورالعظیم چالش های اصلی و عمده در تالاب های مورد مطالعه هستند.
در نهایت مشخص شد اقدامات مدیریتی جلوگیری از کنترل آلودگی و تخریب زیستگاههای تالابی ، استفاده پایدار از منابع گیاهی و آگاهی مردم درون و اطراف تالاب در مورد قابلیت ها و راههای استفاده پایدار از این قابلیت ها و مشارکت مردم محلی در مدیریت مناطق تالابی جهت کنترل تهدید های موجود در مناطق مورد مطالعه در اولویت قرار دارند .
فهرست مطالب
چکیده……………………………………………………………………………………………………………………………………۱
مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..۲
فصل اول : کلیات
۱-۱- بيان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………….۵
۱-۱-۱- اهمیت و ضرورت انجام تحقيق……………………………………………………………………………..۶
۱-۱-۲- اهداف مطالعات…………………………………………………………………………………………………………..۶
۱-۱-۳- سؤالات تحقيق……………………………………………………………………………………………………………۷
۱-۱-۴- فرضيه هاي تحقيق………………………………………………………………………………………………………..۸
۱-۲- پيشينه تحقيق…………………………………………………………………………………………………………………..۸
۱-۲-۱- پیشینه تحقیق در جهان…………………………………………………………………………………………………۸
۱-۲-۲- پیشینه تحقیق در ایران………………………………………………………………………………………………….۸
۱-۳- استان خوزستان……………………………………………………………………………………………………………..۱۰
۱-۳-۱- تاریخ وفرهنگ………………………………………………………………………………………………………….۱۰
۱-۳-۲- جغرافیای طبیعی استان خوزستان…………………………………………………………………………………۱۲
۱-۳-۳- دشت های استان خوزستان…………………………………………………………………………………………۱۳
۱-۳-۴- رودخانه های استان خوزستان……………………………………………………………………………………..۱۳
۱-۳-۵- تالاب استان خوزستان………………………………………………………………………………………………..۱۴
۱-۳-۶- بادهای استان خوزستان………………………………………………………………………………………………۱۴
۱-۴- تعريف واژهها و اصطلاحات فني و تخصصی……………………………………………………………………۱۶
۱-۵- معرفی مناطق مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………۱۹
۱-۵-۱- تالاب هورالعظیم……………………………………………………………………………………………………….۱۹
۱-۵-۲- تالاب شادگان……………………………………………………………………………………………………………۲۴
۱-۵-۳- تالاب میانگران………………………………………………………………………………………………………….۲۸
۱-۵-۴- تالاب بندون……………………………………………………………………………………………………………..۳۱
۱-۵-۵- تالاب بامدژ………………………………………………………………………………………………………………۳۳
۱-۶- معرفی روش بکار رفته در پژوهش…………………………………………………………………………………..۴۰
فصل دوم : روش بررسی
۲-۱- روش بررسی…………………………………………………………………………………………………………………۴۹
۲-۲- نوع پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………۵۰
۲-۳- روش‌ها………………………………………………………………………………………………………………………..۵۱
۲-۳-۱- تعیین محدوده مطالعاتی……………………………………………………………………………………………..۵۱
۲-۳-۲- روش شناسایی چالش ها و تهدیدهای موجود در در منطقه تالاب ها……………………………….۵۱
۲-۳-۳- بررسی و اولویت بندی چالش ها و تهدیدهای محیط زیستی تالاب های استان خوزستان….۵۲
۲-۳-۴- روش محاسبه اهمیت چالش ها و تهدیدهای موجود در تالاب ها……………………………………۵۳
فصل سوم : یافته ها
۳-۱- شناسایی چالش ها وتهدیدهای موجود در تالاب های استان……………………………………………….۵۵
۳-۲- تجزیه و تحلیل و محاسبه اهمیت و اولویت بندی چالش ها وتهدیدهای موجود در تالاب های استان……………….۵۸
فصل چهارم : بحث، نتیجه گیری، پیشنهادات
۴-۱- بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………….۶۷
۴-۲- پیشنهادات مدیریتی جهت رفع تهدیدات موجود در تالاب………………………………………………….۶۸
۴-۲-۱- روشهای تقلیل اثرات سوء تهدیدهای موثر بر تالاب ها………………………………………………….۶۹
۴-۲-۱-۱- راهکارهای جلوگیری از کاهش کیفیت آب تالاب ها………………………………………………….۶۹
۴-۲-۱-۲- راهکارهای جلوگیری از خشک شدن تالاب ها…………………………………………………………۶۹
۴-۲-۱-۳- راهکارهای جلوگیری از کاهش کمیت آب تالاب ها………………………………………………….۶۹
۴-۲-۲- روشهای تقلیل اثرات سوء چالش ها و تهدیدهای محیط اقتصادی اجتماعی بر تالاب ها……..۷۰
۴-۲-۲-۱- راهکارهای جلوگیری از کاهش کیفیت آب در اثر ورود پساب صنایع و کشاورزی………..۷۰
۴-۲-۲-۲- راهکارهای جلوگیری از کاهش توجه و رسیدگی به تالاب ها……………………………………..۷۰
۴-۲-۲-۳- راهکارهای جلوگیری از آلودگی آب و خاک در اثر دفع نامناسب زباله…………………………۷۱
۴-۳- پیشنهاداتی دررابطه با زمینه های مدیریتی تالاب……………………………………………………………….۷۱
۴-۳-۱- مشارکت عمومی……………………………………………………………………………………………………….۷۱
۴-۳-۲- پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………………………………۷۳
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۴
کلمات کلیدی:
خوزستان، تالاب، تهدیهای زیست محیطی، چالش ها و…
مقدمه
سرزمین پهناور خوزستان با پیشینه تاریخی ۶۰۰۰ ساله ، و با ویژگی های جغرافیایی و طبیعی و نیز با وجود جریان رودخانه های پرآب در کرخه و کارون و حاصلخیز بودن اراضی جلگه ای آن از دیر باز مهد تمدن های درخشان بوده است . استان خوزستان بین ۳۲ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۲۹ درجه و ۵۸ دقیقه عرض شمالی و ۴۷ درجه و ۴۱ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۲۹ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است . مساحت این استان براساس آخرین اطلاعات برابر ۶۷۱۲۲ کیلومتر مربع می باشد . با توجه به توپوگرافی استان و جریان بیش از ۳۰ درصد از آب های جاری کشور در این استان ، بیش از نیمی از تالاب های ایران در استان خوزستان وقع شده است . بزرگ ترین تالاب داخلی و ساحلی ایران نیز در استان خوزستان قرار دارد . تالاب های معروف استان خوزستان عبارتند از :
۱– میانگران
۲ – شادگان بزرگ ترین تالاب ساحلی
۳ – هورالعظیم بزرگ ترین تالاب داخلی
۴ – بندون
۵ – بامدژ